Bogatić

Mačva u XVIII veku

MAČVA U XVIII VEKU

Pred kraj XVII veka Turci trpe prve velike poraze kod Beča 1683. i kod Budima 1686. godine. Posle toga vraćaju svoje teritorije u Slavoniji, Vojvodini i Bosni, da bi 6. septembra 1688. godine zauzeli najpre Beograd, a posle sedam dana i Šabac, koji je bio najjače tursko utvrđenje u Srbiji. Prodor Austrijanaca dalje u Srbiju i osvajanje Niša zaustavio je rat sa Francuskom.

Ipak Ludvig Badenski 1689. godine zuzima Niš, Leskovac, Vranje, Prištinu i stiže u Makedoniju do Velesa. Prvi poraz u ovom osvajačkom pohodu Austrijanci trpe 1690.godine kod Kačanika i povlače se čak preko Save i Dunava. Sa austrijskom vojskom povlači se i srpski narod – Velika seoba Srba pod Arsenijem Čarnojevićem, tako da Srbija ostaje potpuno pusta. Mačva je zadnja napuštena i ostala pusta, da bi tek posle Požarevačkog mira 1718. godine počela da se naseljava stanovništvom iz Hercegovine.

U seobi Srbi ostaju duboko u Ugarskoj tako da se 1710. godine u jednom zapisu iz Budima spominje neki Simo Dimitrijević Crnobarac. Novi rat Austrije i Turske započinje 1716. godine koji se završava pobedom Austrije, koji vladaju Mačvom do 1739. godine. Pored svoje vojske Austrijanci organizuju Srbe u okviru vojnih okruga – kompanija, čiji centri su bili Crna Bara i Prnjavor. Kompanijom u Crnoj Bari je komandovao oberkapetan Vuk Isaković i bila je rasporedena od Rače do Badovinaca sa 4 čardaka: Kordan, Crna Bara, Lazaret i Badovinci.

Zbog zaštite od kuge Austrijanci osnivaju sanitarne ustanove kontumace – lazarete u Paraćinu, Čačku i Crnoj Bari. Prvi popis naselja šabačkog distrikta uradio je pukovnik Najpert 1718. godine. Broj stanovnika se naglo povećava pridošlicama iz Hercegovine i Crne Gore. Nameti na narod su bili veliki i smanjen je zahvaljujuci Crnobarcu Vuku Isakoviću, koji je 1735. godine postao komadant srpske husarske regimente.

U popisu iz 1735. godine u Mačvi se pominju 4 crkve: Crkva sv. Arhistriga Mihajla i Gavrila u selu Drenovac, Crkva sv. Nikolaja u Bogatiću, Crkva sv. Georgija u Crnoj Bari i Crkva sv. Arhistriga Mihajla i Gavrila u šancu Prnjavor. Godine 1737. Austrija počinje rat protiv Turaka u Srbiji i Bosni. Mirom od 1739. godine Mačvu ponovo dobijaju Turci. Ostaje nahija u nadležnosti šabačkog kadije. Veliki broj mačvana je za vreme i posle rata prebegao preko Save u Austriju i čak u Rusiju. Postoji pisani podatak da je 1757. godine oko 1.000 mačvanskih porodica prešlo Savu i otišlo u Mirgorod u Rusiji. Nameti na narod su bili strašni.

Mačvanska kneževina (oberknez Uroš Drmanović iz Bogatića ) je 1788. godine imala 25 sela sa 845 kuća i 24 seoska kneza: Tanabović, Pričinović, Drenovac, Orašac, Uzveće, Glušci, Noćaj, Zasavica, Banovo Polje, Metković, Bogatić, Klenje, Crna Bara, Badovinci, Begovci, Novo Selo, Prnjavor, Čokešina, Petkovica, Ribari, Petlovača, Glogovac, Lipolist, Sovljak, Skrađani, Bela Reka, Slepčević, Trnovito, Štitar I Motovilo. Najviše po 90 kuća su imali, Crna Bara, Badovinci i Bogatić.

Austrija je objavila rat Turskoj 9. februara 1788. godine, ali ga je posle dosta borbi oko Beograda, Šapca, Loznice i drugde izgubila i narod u Mačvi i dalje ostaje pod Turskom okupacijom. Ovog puta Turci mnogo brutalnije kažnjavaju Srbe, koji su se u zadnjem ratu skoro svi borili na strani Austrije.