MILORAD PANIĆ, SUREP
Milorad Panić
Milorad Panić, pesnik i istaknuti kulturni poslenik i pregalac, rođen je u Glogovcu, 27. januara 1912. godine. Već u gimnazijskim danima je pokazivao veliki interes za književnost. Kao đak viših razreda, učestvovao je na književnim večerima u Šapcu i po okolnim mestima. Pošto je odgajan i vaspitavan u slobodarskim tradicijama, svome imenu je dodao ime svoga pretka Surepa, ustanika i mačvanskog hajduka. Do kraja života će sa ponosom nositi ovo ime, koje označava starog vuka predvodnika. Diplomirao je na Filozofskom fakultetu 1936. godine i već kao poznati mladi pesnik zaposlio se u Redakciji Politike. U prvim posleratnim godinama Surep se i dalje aktivno bavi književnošću. Stoga i ne iznenađuje podatak da je izabran za prvog sekretara Udruženja književnika Srbije.
U leto 1947. godine Surepu je poverena nova odgovorna dužnost – osnivanje i organizacija Zavoda za zaštitu i naučno proučavanje spomenika kulture Srbije.Pod njegovim rukovodstvom, sačinjeni su prvi popisi naših starih gradova, manastira, crkava, riznica, ikona, rukopisnih knjiga i drugih značajnih ostataka naše bogate kulturne baštine.
U junu, 1956. godine postavljen je za republičkog ministra kulture i na toj dužnosti je proveo tri godine. Njegovim dolaskom na čelo Narodne biblioteke Srbije aktivirana je ranija ideja SR Srbije o izgradnji nove zgrade Biblioteke u Beogradu.
Surep se uvek bavio poezijom. Nazvali su ga pesnikom Mačve, a svoju vezanost za zavičaj on nikad nije poricao i o tome je znao da kaže: „sprudovi mačvanski su nešto što je kao pejzaž stalno prisutno u meni. I na samo izazivanje njihove slike osetim promenu u raspoloženju. Vrlo sam srećan kad… dozovem u sećanje Drinu sa njenim navozima, obalama, adama, šljivacima, kolibama, i svi onim što je karakteristično za taj kraj…“
U predratnim pesničkim zbirkama Surep dočarava seosku sredinu u kojoj još uvek živi sujeverje i verovanje u sile nečastive. Strepeo je nad plodovima u dozrevanju, ushićeno slikajući zatalasana žita i docvetale livade. Naspram idilične slike života na selu, u njegovoj poeziji stoji i grad, sa niskim mračnim svodovima. Prisutni su i socijalni motivi. Pevao je o oduzimanju zemlje seljacima, seči i eksploataciji šuma i uopšte izrabljivanju potčinjenih. Posleratna poezija se odlikuje smirenijim tonovima, obuzdao je mladalačke slobode i uneo složenije meditacije.
Surep je dobitnik velikog broja nagrada i priznanja, medju njima i Oktobarske nagrade Grada Beograda i Vukove nagrade. Njegova najznačajnija dela su: Vetar zviždi, pesme, 1931; Prosto, pesme, 1933.; Ti dolaziš, pesme, 1937.; Žito, poema, 1939.; Ada, poema, 1945; Priče o selji Miši ( pesme za decu, 1946.; Svetlost zemaljska, pesme, 1948.; Filip Višnjić – pesnik bune, monografija, 1956.; Srpske narodne pripovetke, antologija, 1951., Slovo o polku Igorovu, prevod sa staroruskog, 1957.; Kad su živi zavideli mrtvima, letopis, 1963.; Ćirilo i Metodije, 1964..
Milorad Panič Surep je umro 22. aprila 1968. godine u Beogradu. Uz dostojan ispračaj sahranjen je u Aleji Velikana na Novom Groblju.