CRKVA PRESVETE BOGORODICE U BOGATIĆU
Crkva Presvete Bogorodice
Crkva Presvete Bogorodice
Staru Crkvu u Bogatiću prvi je detaljnije opisao Joakim Vujić 1826. godine:“ U ovom selu jest jedna velika nova, ot drva načinjena cerkva. Osnovatelj ove crkve jest Njegovo Knjaževsko Sijateljstvo G. Miloš, s njegovim bratom g. Jefremom. Na ovom mestu pređe bila je jedna mala cerkva koju su Turci po padeniju serpskog vožda G. Petrovića popalili i do osnivanija porušili bili. Hram cerkve jeste Tomina Nedelja, osmi dan posle paše.“Polovinom XIX veka sagrađena je velika, jednobrodna crkva sa pripratom, horom i zvonikom. Pri ulasku u crkvu, spolja sa desne starne na zidu stoji ploča koja govori da je crkva podizana 1854 – 1856. godine. U gradnji su učestvovale opštine: bogatićka, dubljanska, belotićka i metkovićka. Posvećena je Presvetoj Bogorodici i predstavlja pravi dragulj naše kulturne prošlosti. Iako je crkva dovršena 1856. godine, prošlo je nekoliko godina dok je crkvena opština rešila da izvrši uređenje unurašnjosti. O tome Konzistorija eparhije šabačke 15. juna 1863., pod brojem 923, izveštava Ministarstvo prosvete i crkvenih dela:“… da opština bogatićska želi malati svoju crkvu, a na to da upotrebi crkveni njen kapital, koji je odobrenju Ministarstva za tu celj zadržan, te nije upravi fondova predat, pa, budući da taj kapital neće biti dovoljan za namenutu celj, moli Konzistorija za podejstvo vaše kod dotičnog ministarstva da se može kusur, koji nedostaje, porezom podmiriti.
„Ministarstvo je na ovo dalo odgovor: „Preporučujemo Konzistoriji da ona ugovori s molerom, pa potom odgovori.“Za izradu ikonostasa crkve u Bogatiću ugovor je sklapan dva puta; prvo sa Urošem Kneževićem, koji nije ostvaren i drugi put sa Stevanom Todorovićem. Početkom 1819. godine crkvena opština u Bogatiću se obraća šabačkoj episkopiji i Konzistoriji i moli da joj se odobri 1300 dukata za ukrašavanje templa i krečenje. Iste godine, 2. februara Dimitrije Berić, sveštenik i Živko Daničić podnose dva ugovora o živopisnom ukrašavanju sa Vulom Atanackovićem, preduzimačem iz Beograda po ceni od 2100 dukata. Opština je pogodila Stevana Todorovića, umetnika, iskusnog, renomiranog majstora religioznih kompozicija i portreta.Kada je sklopljen ugovor sa V. Atanackovićem Konzistorija šabačke eparhije o svemu je obavestila Ministarstvo prosvete i crkvenih dela, uz dopunu: „Ukrašavanje živopisno će izvršiti sam g. Todorović, živopisac iz Beograda i profesor realke. Uz ugovor Stevan Todorović je uverio Konzistoriju da će preduzeti posao moći na zadovoljstvo opštine i crkvenih vlasti izvršiti.“Stevan Todorović bio je bolje sreće od Uroša Kneževića, ali je ipak, cela 1870. godina protekla u prepiskama.
Početak radova bio je vezan za novac koji je već bio kod Uprave fondova i razlike koju je opština putem poreza trebala da dopuni. Ikonostas, kao i cela unutrašnjost crkve uradjeni su tek 1871. godine.Crkva Presvete Bogorodice je značajan spomenik kulture, stavljen pod zaštitu države. U svojim odajama čuva dobra izuzetne vrednosti sa signaturom S. Todorovića: Ikonu Jovana Krstitelja, Ikonu Isusa Hrista, Ispod „Krštenja Hristovog“, Ispod ikone Sv. Deve Marije.Iz stare crkve koja je sagradjena 1795. godine prenete su 54 ikone, dva filigrantska krsta, 2 jevandjelja i 20 bogoslužbenih knjiga. Na vladičanskom prestolu je zapisano „Poleksija Todorović 1871“, što govori da je Stevanu Todoroviću u toku rada pomagala odana supruga Poleksija. Zidovi i svod crkve uradjeni su u imitaciji mermera. Na samom svodu izmalane su freske „strašnog suda“. S leve strane, odmah iznad hora, stoji sledeća zabeleška: „Moleri Ivan D. Dostevski i Risto Z. Zografski iz Samokov 1871.“ Samokov je poznato mesto u Bugarskoj, koje je u 19. veku dalo čitav niz generacija realističkog pravca slikarstva u Bugarskoj. Sredstvima Opštine Bogatić i Ministarstva kulture Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Valjeva obavio je 2008 I 2009. godine restauraciju istorijski vrednog ikonostasa.